Instalacja systemu Linux może wydawać się skomplikowana dla nowych użytkowników, ale z odpowiednim przewodnikiem proces ten staje się prosty i intuicyjny. W tym artykule przeprowadzimy Cię krok po kroku przez cały proces instalacji, od wyboru dystrybucji po konfigurację systemu po pierwszym uruchomieniu.

Wybór odpowiedniej dystrybucji Linux

Przed przystąpieniem do instalacji systemu Linux, kluczowe jest wybranie odpowiedniej dystrybucji. Linux oferuje wiele różnych dystrybucji, z których każda ma swoje unikalne cechy i przeznaczenie. Oto kilka popularnych opcji:

• Ubuntu: Jedna z najbardziej popularnych dystrybucji, idealna dla początkujących. Posiada szeroką społeczność wsparcia i jest łatwa w użyciu.
• Fedora: Dystrybucja sponsorowana przez Red Hat, znana z nowoczesnych technologii i częstych aktualizacji.
• Debian: Stabilna i niezawodna dystrybucja, która jest podstawą dla wielu innych systemów, w tym Ubuntu.
• Mint: Dystrybucja oparta na Ubuntu, z interfejsem przypominającym tradycyjne systemy Windows, co ułatwia migrację.
• Arch Linux: Dla bardziej zaawansowanych użytkowników, którzy chcą pełnej kontroli nad swoim systemem.

Wybór dystrybucji zależy od Twoich potrzeb i poziomu doświadczenia. Dla nowych użytkowników zalecamy rozpoczęcie od Ubuntu lub Linux Mint.

Przygotowanie do instalacji

Pobieranie obrazu ISO

Po wybraniu dystrybucji, następnym krokiem jest pobranie obrazu ISO. Obraz ISO to plik, który zawiera wszystkie dane potrzebne do zainstalowania systemu operacyjnego. Możesz pobrać go bezpośrednio ze strony internetowej wybranej dystrybucji. Upewnij się, że pobierasz wersję odpowiednią dla Twojej architektury sprzętowej (32-bit lub 64-bit).

Tworzenie bootowalnego nośnika

Aby zainstalować Linux, będziesz potrzebować bootowalnego nośnika, takiego jak pendrive lub płyta DVD. Oto jak to zrobić:

• Pendrive: Użyj narzędzia takiego jak Rufus (dla Windows) lub Etcher (dla Windows, macOS i Linux), aby stworzyć bootowalny pendrive z pobranym obrazem ISO.
• Płyta DVD: Nagraj obraz ISO na płytę DVD za pomocą narzędzia do nagrywania płyt, takiego jak ImgBurn (dla Windows) lub Brasero (dla Linux).

Konfiguracja BIOS/UEFI

Przed rozpoczęciem instalacji, musisz skonfigurować BIOS lub UEFI swojego komputera, aby uruchamiał się z bootowalnego nośnika. Aby to zrobić:

• Uruchom komputer i wejdź do BIOS/UEFI, naciskając odpowiedni klawisz (zazwyczaj F2, F12, Del lub Esc).
• Znajdź sekcję dotyczącą kolejności bootowania (boot order) i ustaw swój pendrive lub płytę DVD jako pierwszy nośnik.
• Zapisz zmiany i wyjdź z BIOS/UEFI.

Proces instalacji

Uruchamianie instalatora

Po skonfigurowaniu BIOS/UEFI, uruchom komputer ponownie. Powinien on teraz uruchomić się z bootowalnego nośnika, który przygotowałeś. Zobaczysz ekran powitalny instalatora Linux. Wybierz opcję „Install” lub „Try without installing” (jeśli chcesz najpierw przetestować system bez instalacji).

Wybór języka i układu klawiatury

Na pierwszym ekranie instalatora zostaniesz poproszony o wybór języka instalacji oraz układu klawiatury. Wybierz odpowiednie opcje i kliknij „Dalej”.

Konfiguracja sieci

W niektórych dystrybucjach, takich jak Ubuntu, instalator poprosi Cię o połączenie z siecią Wi-Fi. Wybierz swoją sieć, wprowadź hasło i kliknij „Połącz”.

Wybór typu instalacji

Instalator zapyta Cię, jak chcesz zainstalować system. Masz kilka opcji:

• Instalacja obok istniejącego systemu: Jeśli chcesz zachować swój obecny system operacyjny (np. Windows) i zainstalować Linux obok niego, wybierz tę opcję. Instalator automatycznie skonfiguruje dual-boot.
• Usunięcie istniejącego systemu i zainstalowanie Linux: Jeśli chcesz całkowicie zastąpić swój obecny system operacyjny, wybierz tę opcję. Uwaga: spowoduje to utratę wszystkich danych na dysku.
• Ręczna konfiguracja partycji: Dla zaawansowanych użytkowników, którzy chcą samodzielnie zarządzać partycjami dysku.

Tworzenie partycji

Jeśli wybrałeś ręczną konfigurację partycji, musisz utworzyć co najmniej dwie partycje:

• Partycja główna (root): Oznaczona jako „/”, to miejsce, gdzie zostanie zainstalowany system operacyjny. Zalecany rozmiar to co najmniej 20 GB.
• Partycja wymiany (swap): Używana jako dodatkowa pamięć RAM. Zalecany rozmiar to 1-2 razy więcej niż ilość zainstalowanej pamięci RAM.

Możesz również utworzyć dodatkowe partycje, takie jak „/home” (dla danych użytkownika) lub „/boot” (dla plików startowych), ale nie są one konieczne.

Instalacja systemu

Po skonfigurowaniu partycji, instalator rozpocznie kopiowanie plików i instalację systemu. Proces ten może potrwać od kilku do kilkudziesięciu minut, w zależności od szybkości Twojego komputera.

Konfiguracja użytkownika

Podczas instalacji zostaniesz poproszony o utworzenie konta użytkownika. Wprowadź swoje imię, nazwę użytkownika, hasło oraz nazwę komputera. Upewnij się, że hasło jest silne i trudne do odgadnięcia.

Kończenie instalacji

Po zakończeniu instalacji, instalator poprosi Cię o ponowne uruchomienie komputera. Usuń bootowalny nośnik i uruchom komputer ponownie. Powinieneś zobaczyć ekran logowania do nowo zainstalowanego systemu Linux.

Konfiguracja po instalacji

Aktualizacja systemu

Po pierwszym uruchomieniu systemu, zaleca się przeprowadzenie aktualizacji, aby upewnić się, że masz najnowsze poprawki i oprogramowanie. Otwórz terminal i wpisz następujące polecenia:

sudo apt updatesudo apt upgrade

Te polecenia zaktualizują listę pakietów i zainstalują dostępne aktualizacje.

Instalacja dodatkowego oprogramowania

W zależności od Twoich potrzeb, możesz chcieć zainstalować dodatkowe oprogramowanie. Oto kilka przydatnych aplikacji:

• GIMP: Edytor grafiki.
• VLC: Odtwarzacz multimedialny.
• LibreOffice: Pakiet biurowy.
• Chrome/Firefox: Przeglądarki internetowe.

Możesz zainstalować te aplikacje za pomocą menedżera pakietów. Na przykład, aby zainstalować GIMP, wpisz w terminalu:

sudo apt install gimp

Konfiguracja środowiska graficznego

Linux oferuje różne środowiska graficzne, takie jak GNOME, KDE, XFCE czy LXDE. Możesz dostosować wygląd i działanie swojego systemu, instalując i konfigurując wybrane środowisko. Na przykład, aby zainstalować KDE, wpisz:

sudo apt install kde-plasma-desktop

Tworzenie kopii zapasowych

Regularne tworzenie kopii zapasowych jest kluczowe dla ochrony Twoich danych. Możesz użyć narzędzi takich jak Deja Dup (dla GNOME) lub Timeshift do tworzenia kopii zapasowych systemu i danych użytkownika.

Podsumowanie

Instalacja systemu Linux może być prostym i satysfakcjonującym procesem, jeśli postępujesz zgodnie z odpowiednimi krokami. Wybór odpowiedniej dystrybucji, przygotowanie bootowalnego nośnika, konfiguracja BIOS/UEFI, instalacja systemu oraz konfiguracja po instalacji to kluczowe etapy, które pozwolą Ci cieszyć się nowym systemem operacyjnym. Pamiętaj, że Linux oferuje ogromne możliwości personalizacji i dostosowania do Twoich potrzeb, więc nie bój się eksperymentować i odkrywać jego potencjału.